Obon - lễ Vu Lan của người Nhật Bản

Lễ hội OBon xuất phát từ triết lý Phật giáo. Hiếu thảo với cha mẹ là nghiệp lành lớn nhất của đời người. Là phúc báo lớn nhất đời người mà Phật khuyên chúng ta làm.

Trong Kinh Đại Tập, Đức Phật dạy: “Hiếu với cha mẹ chính là kính Phật. Nếu ở đời mà không có Phật hãy thờ phụng cha mẹ. Khéo thờ phụng cha mẹ như phụng thờ Phật vậy”.

Những người con bất hiếu với cha mẹ sẽ phải gánh hậu quả. Phật dạy:

“Những người con bất hiếu, sau khi chết sẽ bị đọa xuống địa ngục A tỳ, lửa dữ thiêu đốt, ăn toàn sắt nóng, uống nước đồng sôi, gươm đao đâm chém,… ngàn năm sống chết muôn lần, đến muôn ngàn kiếp không ngừng một giây, sự hình phạt tại A tỳ ngục, rất nặng nề ngỗ nghịch song thân” (Kinh Báo Hiếu)

Cha mẹ mang nặng đẻ đau, cực nhọc nuôi ta khôn lớn lên người. Khi cha mẹ còn sống ở với ta, phải hết lòng yêu thương, chăm sóc đặc biệt là lúc già cả, ốm đau. Khi cha mẹ khuất núi luôn tưởng nhớ đến cha mẹ.

Hiếu thảo cha mẹ chính là truyền thống tốt đẹp của Nhật Bản nói riêng và người Á Đông nói chung.

Chính vì vậy, Nhật Bản chọn 1 khoảng thời gian trong năm để tưởng nhớ người đã mất. Obon hay Bon trong tiếng Nhật có nghĩa là ngày của người chết.

2. Thời gian diễn ra lễ Obon Nhật Bản

Tại các vùng ở Nhật Bản, lễ hội OBon diễn ra vào các thời gian khác nhau, thường kéo dài 03 – 04 ngày.

• Ở Tokyo, Yokohama và Tohoku, tổ chức vào ngày 15 tháng 07 dương lịch gọi là: Shichigatsu Bon (Bon tháng bảy).
• Ở các vùng phía Bắc Kanto, Shikoku, Chugoku và các đảo ở phía Tây Nam, tổ chức vào ngày 15 tháng 07 âm lịch gọi là: Kyu Bon (Bon cũ).
• Ở Kyoto – cố đô của Nhật Bản, tổ chức vào ngày 15 tháng 08 dương lịch. Là lễ Obon lớn nhất và phổ biến nhất ở Nhật Bản.

Theo quan điểm của người Nhật Bản, vào dịp lễ này linh hồn của người đã mất sẽ được quay lại trần gian. Quan điểm này gần giống với Rằm tháng bảy của người Việt ngày xóa tội vong nhân.

Trong thời gian này, các xí nghiệp, công ty sẽ cho nhân viên nghỉ. Họ tranh thủ về quê thăm gia đình hoặc đi du lịch đâu đó.

3. Nghi thức trong lễ Obon Nhật Bản

Ở Việt Nam, lễ Vu Lan được coi là ngày Rằm lớn nhất trong một năm. Họ cúng đồ ăn thức uống lên ông bà tổ tiên và hóa vàng mã. Ở Nhật Bản, đồ cúng lễ được chuẩn bị theo các nghi thức cúng lễ, thay đổi theo từng ngày.

Lễ Obon được diễn ra với hai nghi thức chính là: Đón linh hồn và Tiễn linh hồn.

• Ngày 13 là lễ đón linh hồn. Người ta sẽ thắp nến trước bàn thờ và đốt những cuống gai đã tước ở trong vườn và cổng. Lửa này được coi là “lửa đón linh hồn”. Trong ngày này, người Nhật sẽ làm bánh Mukaedango (Bánh đón các linh hồn).
• Ngày 14 và 15 là ngày các linh hồn ở lại trong nhà. Họ thường cúng lễ món Ohagi (một loại bánh bột gạo) và Soumen (Bún làm bằng bột mỳ). Vào thời gian này, các nghi thức lễ hội được diễn ra ngoài đường phố. Trong đó có điệu múa Bon – Odori là hoạt động bắt buộc. Cùng tìm hiểu ở phần tiếp nhé.
• Ngày 16 là ngày tiễn các linh hồn. Trong ngày này, người ta lại đốt lửa đúng chỗ lúc trước để tiễn các linh hồn trở về với thế giới bên kia. Cũng có những người tiễn linh hồn bằng cách thả đèn lồng trên sông. Họ làm bánh Okuridango (Bánh tiễn các linh hồn).

4. Truyền thuyết về vũ điệu Bon – Odori

Lễ Obon có ở Nhật Bản hơn 600 năm gắn liền với điệu múa dân gian truyền thống có tên Bon – Odori.

Ý nghĩa: Điệu múa này là để tưởng nhớ, tri ân và cầu nguyện đến ông bà, tổ tiên những người đã khuất.

Hình thức thực hiện: Mọi người cùng có mặt tại lễ Obon, nắm tay nhau thành vòng tròn nhảy múa. Họ tin rằng như thế tượng trưng cho các linh hồn đang nắm tay nhau nhảy múa dưới nền nhạc vui tươi. Ở một số địa phương ở Nhật Bản, người ta còn đeo mặt nạ có hình thù kì dị, đáng sợ.

Ở mỗi vùng miền thì điệu múa lại khác nhau thể hiện đặc điểm vùng miền rõ nét.

Trong lễ hội, người ta thường mặc trang phục truyền thống Ykata – một loại Kimono vải mỏng mát. Ngoài vũ điệu Bon – Odori thì người Nhật còn tổ chức các trò chơi dân gian. Hoa quả được sử dụng nhiều trong lễ hội này, đặc biệt là dưa hấu. Lễ hội kết thúc bằng màn bắn pháo hoa.

Ngày nay, lễ hội Obon mang tính giải trí, nó được tổ chức rộng rãi để mọi người vui chơi, nhảy múa. Đây là lễ hội được trẻ em chào đón trong năm.

5. Nét tương đồng giữa lễ Obon Nhật Bản và lễ Vu Lan báo hiếu ở Việt Nam

Về ý nghĩa của lễ Obon Nhật Bản và lễ Vu Lan Việt Nam là tương đối giống nhau. Đều thể hiện lòng thành kính tưởng nhớ đến ông bà, tổ tiên và đều xuất phát từ giáo lý đạo hiếu của Phật Giáo.

Tuy nhiên, hình thức tổ chức lễ Vu Lan báo hiểu ở Việt Nam có phần hơi khác ở Nhật. Lễ Vu Lan báo hiếu ở Việt Nam được tổ chức vào ban ngày, thực hiện ở chùa trước và ở nhà sau.

Ở chùa, các nhà sư sẽ tổ chức thả đèn hoa đăng và tụng kinh cho các linh hồn. Ai còn mẹ cài lên ngực hoa hồng đỏ, người mẹ mất cài lên ngực hoa trắng để nhắc nhở công lao của mẹ đã sinh ra và nuôi dưỡng lên người.

Ở nhà, người Việt sẽ bày mâm cúng tiền vàng, đồ dùng cho người cõi âm và đồ ăn trước cửa nhà hoặc vỉa hè cho những linh hồn đói khát.

Như vậy, dù được tổ chức dưới hình thức nào đi chăng nữa thì lễ Obon hay lễ Vu Lan đều cần được duy trì và mở rộng. Đây là nét truyền thống văn hóa tốt đẹp của dân tộc cần được lưu truyền qua nhiều thế hệ.

------------------------------------------------------------

Thông tin liên hệ

CÔNG TY CỔ PHẦN ĐÀO TẠO VÀ DU HỌC AJISAI

Địa chỉ: Liền kề 11- số 16, Khu đô thị Văn Khê, Quận Hà Đông, Thành phố Hà Nội

Điện thoại: 0243 2323 799/ Hotline:  089 667 0502

Website: http://ajisai.edu.vn/

Email: info@ajisai.edu.vn

Facebook du học Nhật Bản: https://www.facebook.com/ajisai.duhocnhatban

Tìm kiếm trên google map: Công ty du học Nhật Bản uy tín ở Hà Đông 

Map: https://g.page/duhocajisai?share

Zalo OA: Trung tâm Du học Nhật Bản Ajisai official